از نظر کتابداران طرحهای ردهبندی برای سالیان طولانی جزء جدایی ناپذیری از آموزش و بخش مهمی از حرفه به شمار میروند. از ردهبندیهای پایه مانند آنچه فارابی و ارسطو و ابن سینا از تقسیم علوم ارائه دادند تا طرحهای ردهبندی جدیدتر که در کتابخانهها بکار میروند مانند کنگره، دیوئی، نظام رده بندی پزشکی و...
اما به نظر میرسد امروزه با تنوعی که در نحوه و محملهای ارائه و نشر اطلاعات ایجاد شده، به نظمی نوین برای ساماندهی به منابع اطلاعاتی نیاز است، خصوصا در فضاهای غیر فیزیکی و مبتنی بر رایانه و سایر محملهای الکترونیکی! مخاطب امروزی بدنبال طبقهبندی خشکی از موضوعات موجود در یک پایگاه اطلاعاتی، کتابخانه دیجیتال و حتی یک کتابخانه محلی معمولی نیست. رفتار مخاطبان در محیط مجازی تغییر و سلیقه وی به سمت و سویی سوق داده شده که در کمترین زمان قادر به بازیابی مرتبط ترین اطلاعات فارغ از موانع زبانی، مکانی و زمانی و قالبهای خشک باشد. برای تبادر به ذهن میتوان طرح ردهبندی رانگاناتان را مثال زد که چهارچوبی منعطف برای توصیف و به تبع آن بازیابی اطلاعات فراهم میکند. اگرچه طرح یاد شده در کتابخانهها و مراکز اطلاعاتی رایج نیست اما آنچه در حرکت به سمت وب معنایی و بازیابی اطلاعات تعاملی شاهد آن هستیم، لزوم بازنگری در طرحهای رده بندی و نظامهای سازماندهی به منابع را به ما یادآوری میکند.
یکی از مهمترین ابزارهای این بازنگری هستیشناسیها هستند که به نظر میرسد بتوان پای آنها را از حوزه هوش مصنوعی و فلسفه به کتابخانهها و پایگاههای اطلاعاتی باز کرد. نظامهای طبقهبندی که از صورت به معنا در حرکتند و با شکستن قالبهای خشک به کاربران امکان حرکت سریع در بین مقولات و موضوعات را داده و وی را از قیودی که در بازیابی اطلاعات سنتی وجود دارد تا حد زیادی رها میسازند.چیزی شبیه آنچه رانگاناتان در طرحش ارائه داد.
ادامه دارد...
بحث هستیشناسیها مفصل و دارای ابعاد گوناگون است که تلاش میکنم در مطالب آتی بیشتر به آن بپردازم و البته نظرات شما در این زمینه بسیار یاریگر است.
- ۰ نظر
- ۰۱ دی ۹۶ ، ۰۶:۰۱