آمادگی ما برای پذیرش و استفاده از فناوری های مبتنی برهوش مصنوعی در دنیای کتابداری چقدر است؟

با سلام و احترام خدمت همراهان کتابدارانه،

توسعه و پیشرفت فناوری های مبتنی بر رایانه و شبکه جهانی وب با سرعت خیره کننده محیط زندگی، کار و اجتماع و حتی مناسبات شخصی ما را متاثر می‌کند. هر یک از ما حتی اگر پا به میانسالی هم نگذاشته باشیم می‌توانیم از فناوری هایی یاد کنیم که در زمانی نه چندان دور رایج بوده و اینک منسوخ شده اند. شاید استفاده از فلاپی‌ها و سی دی‌ها و در مقابل بهره‌گیری از محیط های رایانش ابری مانندگوگل درایو  نمونه های ملموسی باشند. در این میان کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی هم از این سیر تغییر و تحول در فناوری به منظور ارائه خدمات و جلب رضایت کاربران بهره مند شده اند. هرچند که این موضوع چالش هایی را خصوصا در بحث زیرساخت‌ها، تجهیزات،  قوانین، نیروی انسانی و...به همراه داشته است.

یکی از فناوری هایی که در سال های اخیر بسیاری مشاغل را دستخوش تغییرات و چالش‌های زیادی کرده، هوش مصنوعی است. به تازگی فناوری مبتنی بر هوش مصنوعی با عنوان ChatGPT با هدف درک بهتر زبان طبیعی انسان و به منظور ارائه پاسخ های دقیق‌تر به کاربران در حال گسترش است. هرچند اینگونه فناوری ها مراحل آغازین خود را سپری می‌کنند اما تجربه (خصوصا در کشورهای توسعه یافته) نشان داده شناخت، مطالعه و حتی ایجاد آمادگی برای کاربرد،  پذیرش و توسعه این ابزارها از اساسی ترین ملزومات حرفه ها و محیط های کاری مختلف به ویژه کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی است. 

 در شرایطی که ما هنوز در بحث موتورهای کاوش معنایی و پوشش کامل زبان فارسی توسط جستجوگرها و سامانه‌های بازیابی اطلاعات چالش های متعدد داریم، لازم است در بخش آموزش (برنامه‌های درسی، منابع و کتب) و پژوهش (پایان‌نامه‌ها و تحقیقات) کتابداری بیشتر، عمیق تر و عمل گرایانه تر به این فناوری ها پرداخته شود. علاوه بر این، تاثیرات این فناوری ها بر آینده حرفه از جمله حذف شدن احتمالی برخی مشاغل تعریف شده سنتی نیز در خور توجه است.

در ادامه عنوان و پیوند مربوط به مقاله ای در مورد تاثیرات فناوری ChatGPT جهت مطالعه بیشتر آمده است:

Chatting about ChatGPT: How may AI and GPT impact academia and libraries?